In 2023 luidden Red Eléctrica (REE), de beheerder van het Spaanse elektriciteitsnet, en de CNMC, de Spaanse mededingingsautoriteit, al de noodklok over ernstige risico's voor de stabiliteit van het net. Nu, ondanks deze vroege waarschuwingen, lijkt actie uitgebleven, waardoor de vraag rijst of Spanje wel voldoende voorbereid is op toekomstige energiecrises. Problemen als extreem hoge spanningen en een gebrek aan middelen bij REE zelf, om de veiligheid te garanderen, werpen een schaduw over de Spaanse energievoorziening. De uitdagingen zijn complex: een stijgende vraag naar elektriciteit, de snelle opkomst van variabele hernieuwbare energiebronnen zoals wind en zon, en een verouderde infrastructuur vormen een gevaarlijke cocktail. Wat zijn de mogelijke gevolgen voor de Spaanse economie? En welke concrete stappen moeten er nu gezet worden om de stabiliteit van het elektriciteitsnet te waarborgen en de continuïteit van de energievoorziening veilig te stellen? Ontdek de noodzakelijke maatregelen die Spanje moet nemen om een energiecrisis te voorkomen.

Spaanse elektriciteitsnet onder druk: waarschuwingen genegeerd?

In 2023 waarschuwden Red Eléctrica (REE), de beheerder van het Spaanse elektriciteitsnet, en de CNMC (Comisión Nacional de los Mercados y la Competencia), de Spaanse mededingingsautoriteit, al voor ernstige risico's en potentiële problemen binnen het elektriciteitsnet. Ondanks deze vroege signalen lijken noodzakelijke maatregelen uitgebleven, wat vragen oproept over de veerkracht van de Spaanse energievoorziening en de paraatheid om toekomstige crises te voorkomen. De situatie werpt een schaduw over de stabiliteit van het Spaanse elektriciteitsnet, temeer daar REE zelf toegaf niet over voldoende middelen te beschikken om de spanning op het net binnen veilige marges te houden.

Het falen van preventieve maatregelen

De waarschuwingen van zowel Red Eléctrica als de CNMC waren duidelijk: er waren "urgente maatregelen" nodig om de risico's binnen het elektriciteitsnet aan te pakken. Deze risico's omvatten onder meer het potentieel voor extreem hoge spanningen die de wettelijke normen overschrijden. Het feit dat REE, de organisatie die verantwoordelijk is voor de stabiliteit van het net, zelf toegaf onvoldoende instrumenten te hebben om dit te voorkomen, is op zijn minst zorgwekkend.

De kern van het probleem lijkt te liggen in de combinatie van een toenemende vraag naar elektriciteit, de integratie van variabele hernieuwbare energiebronnen zoals wind- en zonne-energie, en de verouderde infrastructuur van delen van het netwerk. Zonder adequate investeringen en upgrades kan het net simpelweg de druk niet aan, met alle gevolgen van dien voor de continuïteit van de energievoorziening en de stabiliteit van de economie.

De rol van hernieuwbare energie

De transitie naar hernieuwbare energiebronnen is een cruciaal onderdeel van de Spaanse klimaatdoelstellingen, maar de snelle groei van wind- en zonne-energie brengt ook uitdagingen met zich mee. Deze bronnen zijn inherent variabel: de elektriciteitsproductie is afhankelijk van het weer en dus niet altijd voorspelbaar. Dit vereist een flexibeler en intelligenter elektriciteitsnet dat in staat is om de schommelingen in de productie op te vangen en de vraag en aanbod in evenwicht te houden. Zonder voldoende opslagcapaciteit en slimme netwerktechnologieën kan de integratie van hernieuwbare energiebronnen leiden tot instabiliteit en spanningen op het net.

Het is dan ook essentieel dat de uitbreiding van hernieuwbare energiebronnen hand in hand gaat met investeringen in de modernisering van de infrastructuur en de ontwikkeling van nieuwe technologieën. Dit omvat onder meer de aanleg van nieuwe transmissielijnen, de installatie van batterijopslag systemen en de implementatie van slimme netwerkoplossingen die de flexibiliteit en veerkracht van het elektriciteitsnet vergroten.

Mogelijke gevolgen voor de economie

Een instabiel elektriciteitsnet kan aanzienlijke gevolgen hebben voor de Spaanse economie. Stroomuitval kan leiden tot verstoringen in de industrie, de dienstensector en het dagelijks leven van burgers. Bedrijven kunnen productieverliezen lijden, de levering van essentiële diensten zoals gezondheidszorg en transport kan in gevaar komen, en huishoudens kunnen zonder elektriciteit en verwarming komen te zitten.

Bovendien kan een gebrek aan vertrouwen in de stabiliteit van de energievoorziening het investeringsklimaat negatief beïnvloeden. Bedrijven kunnen terughoudend zijn om te investeren in Spanje als ze vrezen dat hun activiteiten in gevaar kunnen komen door stroomuitval of andere problemen met het elektriciteitsnet. Het is daarom van groot belang dat de Spaanse regering en de energiebedrijven de noodzakelijke maatregelen nemen om de stabiliteit van het elektriciteitsnet te waarborgen en het vertrouwen van bedrijven en burgers te herstellen.

De volgende stappen

De waarschuwingen van Red Eléctrica en de CNMC moeten worden gezien als een wake-up call. De Spaanse regering en de energiebedrijven moeten nu dringend actie ondernemen om de problemen aan te pakken en de stabiliteit van het elektriciteitsnet te waarborgen. Dit omvat onder meer:

• Het versnellen van de investeringen in de modernisering van de infrastructuur.
• Het stimuleren van de ontwikkeling en implementatie van nieuwe technologieën, zoals batterijopslag en slimme netwerkoplossingen.
• Het verbeteren van de coördinatie tussen de verschillende actoren in de energiesector.
• Het herzien van de regelgeving om een stabiel en aantrekkelijk investeringsklimaat te creëren.

Alleen door deze stappen te zetten kan Spanje ervoor zorgen dat het elektriciteitsnet in staat is om de groeiende vraag naar elektriciteit op te vangen, de integratie van hernieuwbare energiebronnen te ondersteunen en de economische stabiliteit te waarborgen. Het negeren van de waarschuwingen zou onverantwoordelijk zijn en zou de Spaanse economie en samenleving onnodig in gevaar brengen.

Bron: El País - Red Eléctrica y la CNMC advirtieron en 2023 de que eran necesarias “medidas urgentes” por riesgos en la red - https://elpais.com/economia/2025-05-14/ree-y-la-cnmc-advirtieron-en-2023-de-que-eran-necesarias-medidas-urgentes-por-riesgos-en-la-red.html Bron: Red Eléctrica de España - Over ons - https://www.ree.es Bron: Comisión Nacional de los Mercados y la Competencia - https://www.cnmc.es Bron: Instituto para la Diversificación y Ahorro de la Energía (IDAE) - https://www.idae.es