De Spaanse socialistische partij (PSOE) wil met een opmerkelijk voorstel de investering in betaalbare huurwoningen stimuleren. Het plan behelst een volledige belastingvrijstelling voor socimis (vastgoedbeleggingsmaatschappijen) die zich richten op het verhuren van woningen tegen een betaalbare prijs. In ruil voor deze vrijstelling, moeten de socimis minimaal 60% van hun portefeuille verhuren tegen een prijs onder de marktprijs. Met deze maatregel hoopt de PSOE het aanbod van betaalbare huurwoningen te vergroten, met name in de grote steden, en direct de Spaanse burger ten goede te komen. Toch is er kritiek. Er zijn zorgen dat socimis de huizenprijzen opdrijven en bijdragen aan gentrificatie. Het voorstel kan die kritiek verzachten, maar is het genoeg? Economen vrezen dat het probleem verschuift en het aanbod ontoereikend blijft. Ook de definitie van "betaalbare huur" en de controle ervan roepen vragen op. Is dit de oplossing voor de complexe Spaanse huurmarkt of is een bredere aanpak nodig, met stimulering van nieuwbouw, regulering van toeristische verhuur en versterking van huurdersrechten?

Spaanse socimis in de schijnwerpers: PSOE wil belastingvoordeel voor betaalbare huur

De Spaanse socialistische partij (PSOE) heeft een opmerkelijk voorstel gelanceerd om de investering in betaalbare huurwoningen te stimuleren. Het plan omvat een volledige belastingvrijstelling voor vastgoedbeleggingsmaatschappijen, Sociedades Anónimas Cotizadas de Inmobiliarias (socimis), die zich richten op de verhuur van woningen tegen een betaalbare prijs. Dit ambitieuze voorstel komt op een moment dat de huurmarkt in Spanje onder druk staat en de roep om betaalbare woningen steeds luider klinkt. Maar is dit wel de oplossing, en wat zijn de mogelijke gevolgen?

Wat zijn socimis en waarom deze maatregel?

Socimis zijn beursgenoteerde vastgoedbedrijven die, in ruil voor een gunstig belastingregime, een groot deel van hun winst moeten uitkeren aan aandeelhouders. Ze zijn vergelijkbaar met de Real Estate Investment Trusts (REITs) in de Verenigde Staten en andere landen. Het Spaanse systeem van socimis is in 2009 ingevoerd met als doel om investeringen in de vastgoedsector aan te trekken.

De PSOE wil nu een stap verder gaan door socimis die zich richten op betaalbare huur volledig vrij te stellen van vennootschapsbelasting. In ruil daarvoor moeten deze bedrijven minimaal 60% van hun portefeuille verhuren tegen een prijs die onder de marktprijs ligt. De partij hoopt hiermee een impuls te geven aan het aanbod van betaalbare huurwoningen, met name in de grote steden waar de vraag het grootst is. Daarmee zou deze maatregel direct de Spaanse burger ten goede komen.

Belastingvoordeel versus hogere belasting bij niet-naleving

Het voorstel van de PSOE is niet zonder voorwaarden. Socimis die niet voldoen aan de eis om minstens 60% van hun woningen tegen een betaalbare prijs te verhuren, zullen juist geconfronteerd worden met een hogere belastingdruk. Deze maatregel is bedoeld om te voorkomen dat socimis misbruik maken van de belastingvoordelen zonder daadwerkelijk bij te dragen aan de oplossing van het tekort aan betaalbare huurwoningen. Het is een stok achter de deur om ervoor te zorgen dat de beoogde investeringen ook daadwerkelijk terechtkomen waar ze nodig zijn.

De kritiek op socimis en mogelijke gevolgen

Socimis zijn in Spanje niet onomstreden. Critici beschuldigen de bedrijven ervan dat ze de huizenprijzen opdrijven en bijdragen aan de gentrificatie van wijken. Door hun focus op winstmaximalisatie zouden ze minder oog hebben voor de belangen van huurders en de leefbaarheid van de steden.

Het voorstel van de PSOE kan deze kritiek mogelijk verzachten, maar het is de vraag of het voldoende is om de problemen op de huurmarkt structureel op te lossen. Sommige economen vrezen dat de maatregel vooral de bestaande problemen zal verplaatsen en dat het aanbod van betaalbare huurwoningen nog steeds ontoereikend zal blijven. Daarnaast zijn er zorgen over de definitie van "betaalbare huur" en hoe dit in de praktijk gecontroleerd zal worden. Het is cruciaal dat er duidelijke criteria en effectieve mechanismen zijn om misbruik te voorkomen.

Een complex probleem vraagt om een brede aanpak

De huurmarkt in Spanje staat onder druk door verschillende factoren, waaronder een groeiende bevolking, een tekort aan nieuwe woningen en een toenemend aantal toeristen die woningen huren via platforms als Airbnb. Het voorstel van de PSOE is slechts een van de mogelijke oplossingen voor dit complexe probleem.

Om de huurmarkt echt te verbeteren, is er een brede aanpak nodig die verschillende maatregelen combineert. Denk aan het stimuleren van de bouw van nieuwe woningen, het reguleren van de verhuur aan toeristen, het versterken van de rechten van huurders en het bieden van financiële steun aan mensen met een laag inkomen. Alleen door deze maatregelen te combineren, kan er een structurele oplossing worden gevonden voor het tekort aan betaalbare huurwoningen in Spanje.

Bron: El País - El PSOE propone bonificar el 100% del impuesto de sociedades a las socimis que inviertan en alquiler asequible - https://cincodias.elpais.com/companias/2025-05-22/el-psoe-propone-bonificar-el-100-del-impuesto-de-sociedades-a-las-socimis-que-inviertan-en-alquiler-asequible.html Bron: Instituto Nacional de Estadística - Spaanse statistieken - https://www.ine.es Bron: Banco de España - Spaanse Centrale Bank - https://www.bde.es Bron: Ministerio de Transportes, Movilidad y Agenda Urbana - Ministerie van Transport, Mobiliteit en Stedelijke Agenda - https://www.mitma.es